Vinnan gengur vel og allt er samkvæmt áætlun

Undirbúningur Noral-verkefnisins gengur vel og framvinda þess er í fullu samræmi við yfirlýsingar þar að lútandi, að því er kom fram á fundi Valgerðar Sverrisdóttur, iðnaðar- og viðskiptaráðherra, og Egil Myklebust, aðalforstjóra Norsk Hydro, í gær. Björn Ingi Hrafnsson sat fundinn og segir frá heimsókn hæstráðanda Hydro og tveggja annarra fulltrúa fyrirtækisins hingað til lands.

Þetta er samdóma niðurstaða Myklebust og Valgerðar Sverrisdóttur eftir Íslandsheimsókn þriggja hæstráðenda Norsk Hydro í gær og fundi þeirra með íslenskum ráðherrum, embættismönnum og sérfræðingum vegna fyrirhugaðra virkjunarframkvæmda á Kárahnjúkum og byggingar álvers í Reyðarfirði.

Myklebust kom hingað til lands í gærmorgun á einkaþotu Norsk Hydro ásamt tveimur háttsettum stjórnendum fyrirtækisins, þeim Eyvind Reiten, forstjóra álsviðs, og Jostein Flo sem hefur yfirumsjón með Íslandsverkefninu af hálfu Hydro.

Fundur með fjórum ráðherrum

Þegar í bítið áttu þremenningarnir fund með fjórum ráðherrum ríkisstjórnarinnar í Stjórnarráðinu, þeim Davíð Oddssyni forsætisráðherra, Halldóri Ásgrímssyni utanríkisráðherra, Geir H. Haarde fjármálaráðherra og Valgerði Sverrisdóttur, iðnaðar- og viðskiptaráðherra. Auk þeirra sátu fundinn Þórður Friðjónsson, forstjóri Þjóðhagsstofnunar og formaður samninganefndar íslenskra stjórnvalda í stóriðjumálum, og Eiður Guðnason sendiherra.

Eftir fundinn sagði Davíð Oddsson forsætisráðherra við Morgunblaðið að um mjög góðar og upplýsandi viðræður hefði verið að ræða.

"Það er mikilvægt að svo háttsettir fulltrúar Norsk Hydro komi hingað til lands og ræði málin við okkur," sagði Davíð. "Á fundinum var farið vítt og breitt yfir stöðu mála og báðir aðilar gerðu grein fyrir sínum sjónarmiðum."

Forsætisráðherra sagði að fram hefði komið að á þessu stigi málsins sæju menn engin ljón á veginum, sem komið gætu í veg fyrir að af framkvæmdum yrði, en auðvitað væri ljóst að mörgum spurningum er ósvarað enn. Yfir stæði ákveðið ferli og það væri nauðsynlegt til að fá þessum spurningum svarað.

"Við reyndum að skýra okkar sjónarmið, ekki síst hvað samfélagsleg áhrif þessa verkefnis varðar. Það er margt í okkar þjóðfélagi sem er frábrugðið því sem gerist á hinum Norðurlöndunum og margt er hér léttara í vöfum. Íslensk stjórnvöld telja mikilvægt í þessum efnum að líta til þess sem verður, í stað þess sem nú er. Það liggur fyrir, að okkar mati, að ef bjóðast munu í tengslum við þessar framkvæmdir góð og vel launuð störf mun verða sóst eftir þeim," sagði Davíð ennfremur.

Viðskiptahalli og verðbólga myndu aukast

Eftir fundinn í stjórnarráðinu fóru fulltrúar Norsk Hydro til fundar við stjórnendur Landsvirkjunar og sátu síðan með þeim hádegisverð.

Eftir hádegi kynnti Christian Roth, stjórnarformaður ÍSAL, Norðmönnunum reynslu þess fyrirtækis af starfsemi sinni á Íslandi og Smári Geirsson, formaður Sambands sveitarfélaga á Austurlandi, fjallaði um viðhorf Austfirðinga í stóriðjumálum.

Þar á eftir hittu Norðmennirnir Þórð Friðjónsson, forstjóra Þjóðhagsstofnunar, Val Valsson, bankastjóra Íslandsbanka-FBA, Ara Edwald, framkvæmdastjóra Samtaka atvinnulífsins og Ara Skúlason, framkvæmdastjóra Alþýðusambands Íslands og var á þeim fundi fjallað um efnahags- og fjármál og vinnumarkaðsmál hér á landi.

Lokafundur á dagskrá fulltrúa Norsk Hydro var með iðnaðar- og viðskiptaráðherra, en eftir þann fund boðaði ráðherrann til blaðamannafundar í Ráðherrabústaðnum við Tjarnargötu.

Á þeim fundi var farið yfir viðræður dagsins og tilgang heimsóknar Norðmannanna hingað til lands, en aukinheldur var kynnt ný skýrsla um efnahagsleg áhrif Noral-verkefnisins, sem unnin var fyrir Þjóðhagsstofnun af starfshópi sem skipaður var í júní sl. að frumkvæði iðnaðar- og viðskiptaráðherra.

Helstu niðurstöður skýrslunnar eru þær að vinnuaflsþörf vegna framkvæmda við virkjun og álver á árunum 2002-2009, sem og við framleiðslu áls í Reyðarfirði, næmi að jafnaði 0,9% fólks á vinnumarkaði hér á landi, en mest árið 2005, allt að 1,5% af vinnuafli í landinu. Fjárfestingar á byggingartíma yrðu að jafnaði 15-20% meiri en ef ekki kæmi til verkefnisins og allt að 40% meiri þegar umsvifin yrðu hvað mest í framkvæmdum eystra.

Starfshópurinn gerir ráð fyrir að halli á viðskiptum Íslendinga við útlönd aukist vegna fjárfestinga Landsvirkjunar og Reyðaráls og hætta sé á aukinni verðbólgu til skamms tíma vegna áhrifa framkvæmdanna, en til lengri tíma litið muni útflutningur álversins draga úr viðskiptahalla og auka þjóðartekjur. Telur starfshópurinn að beinar mótvægisaðgerðir í ríkisfjármálunum komi til álita gegn þensluáhrifum á framkvæmdatímanum.

"Heilmikil vinna"

Valgerður Sverrisdóttir, sem sl. vor kallaði eftir komu háttsettra fulltrúa Norsk Hydro hingað til lands vegna málsins, sagði eftir fundinn að greinilegt væri að málin væru í traustum og öruggum farvegi.

"Ég lét þessi orð falla og nú er aðalforstjórinn kominn. Svo getur fólk velt því fyrir sér hvort eitthvað samband sé þarna á milli. Ég held að það sé mjög mikilvægt að hann hafi ákveðið að koma hingað til lands og tala augliti til auglitis við þá sem málið varðar," sagði hún.

Valgerður bætti því við að aldrei hefði staðið til að taka ákvarðanir á þessum fundi eða á þessu stigi málsins.

"Það er unnið samkvæmt þeirri viljayfirlýsingu sem unnin var og samþykkt í maí síðastliðnum. Meira er ekki hægt að biðja um, ekki hafa komið upp erfiðleikar og á meðan svo er er ég ánægð. Þetta er mjög stórt verkefni og ég get ekki séð annað en að allir séu staðráðnir í að vinna í því áfram af fullum krafti."

Myklebust sagði við Morgunblaðið að sér hefði þótt nauðsynlegt að koma sjálfur hingað til lands og fá þannig tilfinningu fyrir Noral-verkefninu.

"Ég hef fylgst með þessu máli frá upphafi, en ekki áður átt beinan þátt í viðræðum. Nú hef ég fengið tækifæri til að kynnast sjónarmiðum íslenskra aðila og verð að segja að ég er mjög ánægður. Þetta hefur verið annasamur og góður dagur, allir málsaðilar skilja þau miklu tækifæri sem felast í þessu verkefni og um leið það sem við þarf að kljást."

Hann sagði að flest af því væri eðlilegt í verkefni af þessari stærðargráðu. Fjölmarga þætti þyrfti að kanna nánar, t.a.m. kostnaðarþætti, tímaáætlanir, markaðsaðstæður, orkuþætti og staðbundnar aðstæður.

"Þetta er auðvitað heilmikil vinna og málsaðilar gera sér grein fyrir mikilvægi hennar. Án hennar er ekki unnt að taka ákvörðun í þessum efnum. En vinnan gengur vel og allt er samkvæmt áætlun," sagði Myklebust.