Frelsi frá umhverfislegum skaða

Jóna Þórey segir að til að tryggja réttarríkið verði dómstólar …
Jóna Þórey segir að til að tryggja réttarríkið verði dómstólar að geta tekið á lögum og reglum. mbl.is/María

Nýlegur dómur Mannréttindadómstóls Evrópu um loftslagsmál hefur vakið mikla athygli. Mannréttindalögfræðingurinn Jóna Þórey Pétursdóttir segir í Dagmálum á mbl.is að dómurinn byggist á rétti einstaklings til þess að vera frjáls frá umhverfislegum skaða.

Jóna Þórey lauk meistaranámi í lögfræði við Háskóla Íslands og tók síðan aðra meistaragráðu í mannréttindalögfræði frá Háskólanum í Edinborg. Í náminu í Edinborg segist hún hafa fengið annað sjónarhorn en hér heima enda var kennsla þar öðruvísi og fjölbreyttara fræðafólk sem sinnti kennslu.

Á námsárum sínum var hún um tíma forseti stúdentaráðs og ungmennafulltrúi Íslands á sviði mannréttinda hjá Sameinuðu þjóðunum. Hún sótti allsherjarþing Sameinuðu þjóðanna þar sem hún segir að mikið hafi verið rætt um að rétturinn til umhverfis væri sjálfstæð mannréttindi.

Viðurkenndur réttur

„Það er ekki eitthvað sem er nýtt af nálinni í lögfræði, það þekkist í yfir 150 ríkjum þar sem rétturinn til umhverfis er viðurkenndur í stjórnarskrá eða löggjöf, þó það sé ekki hér á Íslandi. Í október 2021 og síðan í júní 2022 viðurkenndu Sameinuðu þjóðirnar þennan rétt sérstaklega með einróma ályktunum, Ísland var þar á meðal, og viðurkenndu þannig að rétturinn til umhverfis væri sjálfstæð réttindi.“

Þetta sem þú ert að tala um birtist á mjög áþreifanlegan hátt í dómi Mannréttindadómstóls Evrópu fyrir stuttu. Það voru reyndar nokkur mál fyrir dómnum sem sneru að umhverfisrétti og sumum þeirra var vísað frá, en ekki máli svissneskra kvenna sem dæmt var í.

„Dómurinn kvað upp úrskurð í þremur málum sama daginn. Tveimur var vísað frá en í svissneska málinu sem þú vísar til, voru svissneskar konur, félagasamtök eldri kvenna með yfir tvö þúsund konum. Þær lögðu meðal annars fram læknisfræðileg gögn sem sýndu fram á hvernig hitabylgjur höfðu áhrif á heilsu þeirra og líf og lífsgæði. Dómstóllinn sá að þær voru búnar að tæma allar kæruleiðir og málið komst því að.“

Hægt er að nálgast umfjöllunina í heild sinni í Morgunblaðinu í dag.

Nánar um málið
í Morgunblaðinu
Áskrifendur:
Nánar um málið
í Morgunblaðinu
Áskrifendur:
Fleira áhugavert
Fleira áhugavert