Smartland Mörtu Maríu | Frægð | mbl | 23.2.2021 | 11:00

„HIV sveif yfir okkur eins og draugur“

Páll Óskar Hjálmtýsson er nýjasti gesturinn í podcasti Sölva Tryggvasonar. Páll Óskar, sem er löngu orðin goðsögn í íslensku tónlistarlífi segir í þættinum frá því hve frábært honum finnst að fá staðfestingu á því að hann hafi haft góð áhrif á fólk með list sinni og boðskap í gegnum tíðina.

„Manni líður stundum eins og maður hafi ekki gert neitt, en venjulega fær maður staðfestingu á því gagnstæða í gegnum annað fólk. Það er til dæmis yndisleg upplifun að heyra aðra listamenn gera ábreiður af tónlistinni manns. Ég er stundum lengi að kveikja á því að ég hafi haft áhrif á fólk, en finnst það alltaf jafn frábært þegar ég átta mig á því. Og þetta á ekki bara við um músíkina eða listsköpunina. Núna koma reglulega til mín hommar sem eru orðnir þrítugir og taka mig afsíðis og segja: „Ég verð bara að koma því frá mér að þú eiginlega bjargaðir lífi mínu“ …þetta eru hommar sem áttu ekki auðvelt líf og voru í basli í barnæsku og aðstæðurnar leyfðu kannski ekki að þeir kæmu út úr skápnum. Sumir þeirra segja við mig að þeir hafi verið við það að klára líf sitt þegar þeir hafi séð mig í sjónvarpinu. Þegar ég hugsa um þetta er þetta auðvitað mjög magnað og eitthvað sem ég hef kannski ekki alveg gert mér grein fyrir á meðan á því hefur staðið.“

Páll Óskar segist sjálfur hafa verið skjálfandi á beinunum þegar hann kom út úr skápnum.

„Ég mætti upp í samtökin 78 árið 1987. Þá bankaði ég fyrst upp á skjálfandi á hnjánum og sem betur fer kom Þorvaldur Kristinsson til dyra og átti við mig ofsalega fallegt samtal. Ég hafði arkað þarna upp að Lindargötunni og bankað á dyrnar af því að ég vissi ekki að maður gæti bara labbað beint inn í húsið.…. Og ég bý til þessi læti í gleðigöngunni og öðru sem ég geri vegna þess að ég hugsa um þennan strák sem var skjálfandi á beinunum. Ég geri þetta fyrir hann og svo hugsa ég líka til gaursins sem er úti á gangstétt og er ennþá í skápnum, skíthræddur við að koma út. Ég er alltaf jafnhissa á því hvað það eru enn margir inni í skápnum á Íslandi. Það hefur mikið áunnist, en það er ennþá mikið af fólki sem er allt of óttaslegið og þorir ekki að koma út.“

Páll Óskar fer í þættinum yfir tímabilið þar sem HIV-veiran vofði eins og draugur yfir samfélagi samkynhneigðra.

„Fólk sem maður vissi af var að veikjast alvarlega og jafnvel deyja og þetta hafði mikil áhrif á alla. En eins mikill hryllingur og HIV var fórum við að fá upplýsingar frá ábyrgum aðilum eftir að þessi vírus kom upp. Okkur var öllum stillt upp við vegg og við urðum að byrja að tala, sem þýddi að upplýsingaflæði fór að aukast. Við hommarnir lærðum ýmislegt um okkur sjálfa, en um leið líka restina af þjóðinni. En það sem var verst var öll þessi óvissa og ég man að ég þorði ekki að þvo á mér hendurnar á almenningsklósettum á Hlemmi og þorði ekki að drekka úr sama glasi og ókunnugt fólk. HIV sveif á vissan hátt yfir manni eins og draugur sem kemur alltaf aftur og aftur. Óttinn sem fylgdi því að lifa með þessum vírus er eitthvað sem fór ekki úr maganum á mér fyrr en ég fékk bólusetningu við HIV. Ég tek núna einu sinni á dag hleðslulyf sem verður til þess að ég get ekki fengið vírusinn. Það tekur tvær vikur fyrir lyfið að hlaða sig upp og ég man bara léttinn í maganum eftir að ég byrjaði að taka lyfið. Ég sagði þeim upp á spítala að það væri stærsta aukaverkunin af lyfinu. Þessi andlegi léttir og að losna við þennan gamla draug. Það allt í einu lak af mér 30 ára gamall ótti sem hafði verið inni í mér allan þennan tíma.“

Í þættinum ræða Sölvi og Páll Óskar um magnaðan feril Páls, tímabilið þegar HIV veiran vofði eins og draugur yfir samkynhneigðu fólki, mannréttindabaráttu, andlega heilsu og margt margt fleira.

Hægt er að hlusta á þáttinn á hlaðvarpsvef mbl.is og á YouTube: