Með köllun til þess að hjálpa fólki

Helga er ekki hinn dæmigerði sálfræðingur í fasi, hún reynir ekki að greina eða meta heldur hvílir í sér og augnablikinu á eftirtektarverðan hátt. Helga viðurkennir að starfið sé köllun, hún hafi frá unga aldri haft mikinn áhuga á andlegri heilsu og að hjálpa fólki að líða vel. Tildrögum þess lýsir hún á eftirfarandi hátt: „Ég fór sjálf í gegnum andlega erfiðleika á unglingsárum og árunum í kringum tvítugt. Ég hafði þessa löngun að líða betur sjálf og svo að sama skapi að hjálpa fólki í kringum mig að líða betur.“ Helga er með BA-gráðu í sálfræði og stefndi að því að verða klínískur sálfræðingur á þeim tíma sem hún hóf námið. Hún starfaði meðfram því á Kleppi og léði þeim stað krafta sína í sex ár eftir námið. „Eftir reynslu mína á Kleppi breyttist stefnan í náminu.

Meðal þess sem ég áttaði mig fljótlega á var að flestir skjólstæðingarnir sem dvöldu á Kleppi áttu sér sögu um mikil áföll eða erfiðleika í æsku og ég velti því oft fyrir mér hvort staða þeirra hefði verið önnur ef þeir hefðu alist upp við betri aðstæður. Ég áttaði mig líka á að vísindin og kenningarnar á bak við geðsjúkdóma og einkenni þeirra eru mun óljósari og vanþróaðri en ég hafði haldið og að það eitt að draga úr einkennum andlegra sjúkdóma eykur ekki endilega andlega vellíðan og lífsgæði fólks. Að lokum áttaði ég mig á því að það besta sem ég gat gert fyrir skjólstæðingana sem þar dvöldu var að tengjast þeim, hlusta á sögu þeirra og sýna þeim þá hlýju, samkennd og skilning sem ég fann gagnvart þeim. Ég fór því að efast um gagnsemi þess að einblína á sjúkdómsgreiningar og einkenni vandans og ég vildi finna leiðir til þess að vinna sérstaklega með andlega heilsu fólks en ekki sjúkdóma, hvar sem fólk væri statt varðandi andlega heilsu sína.“

Forritið Happ app

Eftir að Helga áttaði sig á þessu hóf hún mastersnám í Hollandi þar sem hún lagði stund á félags- og heilsusálfræði. Hún útskrifaðist þaðan árið 2014, á sama tíma og nám í jákvæðri sálfræði var að fara af stað hér á landi. Hún var því í fyrsta útskriftarhópi í jákvæðri sálfræði, sem er diplómanám á meistarastigi, kennt í Endurmenntun Háskóla Íslands. Lokaverkefni Helgu snerist um að búa til snjallforritið Happ app, þar sem hún veitir almenningi aðgang að leiðum til að hlúa að andlegri heilsu og vellíðan. Forritið er ekki unnið í hagnaðarskyni og er notendum gjaldfrjálst og því aðallega fjármagnað með styrkjum. Verkefnið hefur fengið ýmsa styrki, meðal annars úr lýðheilsusjóði. Hugmyndin var í upphafi að hluta til fjármögnuð með hópfjármögnun þar sem fyrirtækjum var gefinn kostur á að styrkja verkefnið og fá í staðinn fyrirlestur um andlega heilsu og vellíðan fyrir starfsfólk sitt. „Það má segja að þetta hafi verið byrjunin á vinnunni minni,“ segir Helga.

Hvernig lýsir Helga andlegu heilbrigði?

„Andleg heilsa snýst í raun um nokkra þætti; að líða almennt vel, finna fyrir innri friði, treysta sér til að takast á við áskoranir dagslegs lífs, gefa fundið fyrir ánægju af áhugamálum og/eða vinnu og búa við góð félagsleg tengsl. Auðvitað er síðan eðlilegt að líða stundum illa, sem er alls ekki merki um að andleg heilsa sé slæm nema vanlíðanin vari yfir langt tímabil og sé mjög mikil. Þegar við erum ekki við góða andlega heilsu geta hversdagslegar áskoranir eins og að hringja í stofnanir og mæta í veislur vaxið okkur í augum og okkur hættir til að einangra okkur. Við höfum öll mismikla þörf fyrir samveru með öðru fólki og ég er sjálf svolítill intróvert en engu að síður erum við félagsverur í eðli okkar og höfum þörf fyrir að tengjast fólki og verja tíma saman. Félagsleg tengsl eru því mikilvægur hluti af andlegri heilsu.“

Greinir tækifæri og elur á styrkleikum fólks

Í starfi sínu sinnir Helga einkaráðgjöf og heldur fyrirlestra og námskeið fyrir hópa.

„Þegar fólk kemur til mín í ráðgjöf er það yfirleitt vegna þess að það stendur frammi fyrir ákveðnum vanda eða líður ekki nógu vel. Í stað þess að verja miklum tíma í að greina vandann og finna leiðir til að draga úr honum könnum við frekar hvað það er sem viðkomandi vill nálgast í lífi sínu. Það getur verið ýmislegt eins og innri friður, meiri gleði, tilhlökkun, sjálfsöryggi eða hvað sem er. Við skoðum því í sameiningu hvaða breytingar fólk vill gera á daglegri rútínu til að nálgast þetta og oft setur fólk sér markmið um að gera ákveðnar æfingar eða athafnir heima á milli þess sem það kemur í tíma til mín. Þetta geta verið núvitundaræfingar, þakklætisæfingar, taka styrkleikapróf, efla félagsleg tengsl og margt fleira. Eins kanna ég styrkleika fólks, hjálpa því að sýna sjálfsumhyggju og skoða tilfinningar sem koma upp á yfirborðið í ákveðnum aðstæðum. Kærleiksrík nærvera og hlustun hefur líka mikið að segja í einkaráðgjöf.“

Á námskeiðunum sem Helga er með eru oft 10-15 manna hópar. Á námskeiðunum miðlar hún þekkingu um efnið til fólks og æfingum sem hægt er að gera dags daglega til að rækta með sér ákveðna eiginleika en hún leggur líka mikið upp úr umræðum. „Það er svo mikil viska í reynslu fólks og það að geta speglað sig í áskorunum annarra er dýrmætt. Síðan gerum við yfirleitt hugleiðsluæfingar saman, núvitundaræfingar, þakklætisæfingar og fleira áhugavert sem opnar huga fólks og breytir afstöðu þess til lífsins og tilverunnar.“