Njįll Trausti Frišbertsson žingmašur Sjįlfstęšisflokksins segir aš greina žurfi betur hvort heppilegra sé aš eiga žyrlur Landhelgisgęslunnar eša leigja žęr, žegar til langs tķma er litiš.
„Žaš er kannski helst žaš sem ekki fįst svör viš nśna,“ segir žingmašurinn, en hann fékk nżveriš svar frį dómsmįlarįšherra viš fyrirspurn um žyrlukost gęslunnar. Vildi žingmašurinn m.a. fį svör viš žvķ hvort rįšherrann teldi skynsamlegra aš leigja eša eiga žyrlur til lengri tķma og hvort mögulegar fjįrmögnunarleišir viš kaup į slķkum loftförum hefšu veriš skošašar.
Hann segir gott aš umręšan sé į boršinu og ķ svörum dómsmįlarįšherra komi fram aš helsti kosturinn viš leigu sé aš žį sé hugsanlega betur hęgt aš endurskoša fljótar žęr kröfur sem geršar eru til bśnašar žyrlanna en ef žęr eru ķ eigu gęslunnar.
„Nśna ķ aprķl var gengiš frį leigusamningi žriggja björgunaržyrla til Landhelgisgęslunnar til nęstu sjö įra, og ég tel mikilvęgt aš viš notum žann tķma vel til žess aš kostnašargreina og taka įkvöršun um framhaldiš. Žaš eru langir ferlar varšandi kaup į svona žyrlum, en fyrst og fremst žarf aš gera rįš fyrir žvķ hjį Landhelgisgęslunni hvernig eigi aš hafa žessi mįl til framtķšar,“ segir Njįll Trausti og bętir viš aš sķšasta kostnašargreining hafi veriš 2020 en žį hafi mįliš veriš sett ķ salt śt af covid-faraldrinum. Nś fimm įrum sķšar myndi dęmiš lķta öšruvķsi śt. „Žaš er mikilvęgt aš hafa ķ huga aš nżjar öflugar björgunaržyrlur eru ekki lagervara og eins og stašan er ķ heimsmįlunum ķ dag mį reikna meš aš žaš sé mikil eftirspurn eftir žeim og afhendingartķmi langur. Žvķ er mikilvęgt aš horfa til langrar framtķš žegar įkvaršanir eru teknar um hvernig eigi aš standa aš mįlum, eiga eša leigja.“
Njįll segist įnęgšur meš aš ķ svörum dómsmįlarįšherra sé tekiš undir aš Ķslendingar hafi sambęrilegan bśnaš og nįgrannarķkin. „Žaš er mikilvęgt aš mķnu mati aš landiš hafi sömu getu og bśnaš og nįgrannarķki okkar, sem einnig eru ašildarrķki aš Atlantshafsbandalaginu. Žaš er einnig rétt aš hafa ķ huga hversu gķfurlega stóru svęši ķ Noršur-Atlantshafi Ķslendingar stżra ķ tengslum viš leit og björgun. Žaš er 1,9 milljón ferkķlómetra, eša tęplega 20 sinnum stęrra en Ķsland, hafsvęši žar sem ašstęšur geta veriš einstaklega erfišar.“
Dómsmįlarįšherra bendir į aš tękjabśnašur žurfi aš vera öflugur og sambęrilegur viš bśnaš systurstofnana ķ Atlantshafsbandalaginu, en žar sé helst horft til Noršmanna og Finna. Njįll Trausti segir aš meš mikilli fjölgun śtkalla og miklum feršamannafjölda sé ljóst aš į landinu žurfi aš vera a.m.k. fjórar björgunaržyrlur, mišaš viš mat frį 2016, og sé žaš žvķ varlega įętlaš. „En žęr mega ekki allar vera į sušvesturhorninu, žvķ žį er bęši višbragš og žjónusta miklu verri į stórum hluta landsins og mišanna. Ég hef oft bent į mikilvęgi žess aš hafa björgunaržyrlu į Akureyri.“
Ķ fyrirspurninni var žvķ velt upp hvort möguleiki vęri aš nżta hluta 1,5% af landsframleišslu, sem į aš fara til öryggis- og varnarmįla, til žyrlukaupa sem hluta af styrkingu innviša og višnįmsžróttar landsins. Žeirri spurningu var vķsaš til utanrķkisrįšherra.
„Sķšan spyr ég lķka um 1,5%, sem forsętisrįšherra og utanrķkisrįšherra skrifušu upp į į leištogafundi NATO ķ jśnķ. Aš 1,5% af žessum 5% sem talaš er um aš eigi aš fara ķ uppbyggingu innviša og višnįmsžrótt, žį finnst mér žetta vera eitt besta dęmiš um hvaš gęti veriš innan žess svišs,“ segir hann.