Krónan hefur nżtt framtak ķ dag sem ber nafniš Gręnir mįnudagar. Žį eru višskiptavinir hvattir til aš hefja vikuna į sjįlfbęrum valkosti einu sinni ķ viku og veršur framtakinu lyft upp į hverjum mįnudegi meš til dęmis gręnni uppskrift vikunnar (įn kjöts og fisks) og sérstökum uppstillingum ķ verslunum.

„Viš ķ Krónunni viljum hefja vikuna į ferskum nótum meš nżju framtaki sem kallast Gręnir mįnudagar og hefst žaš formlega ķ dag. Meš žvķ viljum viš hvetja višskiptavini Krónunnar til aš velja gręnni valkosti ķ matinn aš minnsta kosti einu sinni ķ viku.

Ķ hverri viku kemur nż og gómsęt uppskrift og ķ öllum stęrri verslunum Krónunnar erum viš bśin aš framstilla žau hrįefni sem žarf į einum staš, til žess aš spara fólki sporin og einfalda innkaupin.

Uppskriftirnar eru plöntumišašar žar sem uppistašan er gręnmeti, paraš saman meš góšum próteingjafa eins og til dęmis baunum, linsum, hnetum eša osti,“ segir Heišdķs Inga Hilmarsdóttir, verkefnastjóri sjįlfbęrnimįla hjį Krónunni.

Heišdķs er vöruhönnušur og sjįlfbęrnifręšingur og sér um sjįlfbęrni- og lżšheilsumįl fyrir Krónuna og hefur įstrķšu fyrir verkefni sem žessu.

Hvatning til aš gera betur

Ašspurš segir hśn aš Embętti landlęknis hafi gefiš śt aš landsmenn borši ekki nógu mikiš af gręnmeti og sś vitneskja sé ķ raun kveikjan aš žessu verkefni.

„Viš neytum einnig minna af baunum en viš ęttum aš gera žrįtt fyrir lęgri višmiš en ašrar Noršurlandažjóšir eru meš. Ķ sķšustu landskönnun um mataręši Ķslendinga kom ķ ljós aš samanlögš neysla į gręnmeti og įvöxtum er aš mešaltali um 213 grömm į dag, en męlt er meš žvķ aš borša aš minnsta kosti 500 grömm į dag. Einungis um 2% žįtttakenda ķ könnuninni nįšu žvķ marki.

Gręnir mįnudagar eru žvķ okkar leiš til aš hafa jįkvęš įhrif į dagleg innkaup višskiptavinarins, og gera žeim lķfiš einfaldara meš žvķ aš hafa uppskriftina alla į einum staš. Fyrstu vikurnar fylgja myndbönd meš hverri uppskrift sem aušvelt er aš fylgja og sömuleišis verša žęr ašgengilegar ķ Snjallverslun ķ appi og į vef žar sem aušvelt veršur aš sjį hvaš žarf aš kaupa inn fyrir uppskriftina.

„Viš erum alltaf aš leita leiša til aš hjįlpa višskiptavinum aš versla ķ matinn į sjįlfbęrari og hagstęšari hįtt og į sama tķma aušvelda žeim lķfiš. Žetta verkefni tikkar žvķ ķ öll žau box og hlökkum viš til aš sjį vištökurnar,“ segir Heišdķs og er oršin full eftirvęntingar aš sjį hvernig til tekst.

Ętlunin er aš žetta verkefni muni halda sér og verši ķ gangi nęstu misserin og segir Heišdķs aš žau sjįi žetta sem langtķmaverkefni žvķ žau viti aš žetta er langhlaup.

„Viš viljum gefa fólki tķma til aš kynnast verkefninu og markmišum žess enda tekur oftast nokkur skipti aš koma sér upp nżjum sišum og venjum. Margir eru til dęmis meš žann siš aš vera meš pķtsu į hverjum föstudegi og žvķ ętti aš vera leikur einn aš gera mįnudaga gręna og vęna.

Finnst ykkur skipta mįli aš hvetja fólk til aš velja hollari kostinn?

„Framtķšarsżn okkar er aš gera heilsusamlegan og sjįlfbęran lķfsstķl aš daglegum venjum allra. Žaš sem stušlar aš heilbrigši okkar reynist oft lķka hafa jįkvęš įhrif į jöršina ogviš reynum žvķ aš minna višskiptavini okkar į žaš reglulega, til dęmis žegar kemur aš flęši ķ verslunum, vöruśrvali og notendaupplifun.

Heillakarfan ķ Krónuappinu rķmar vel viš žessa sżn en ķ hana teljast stig fyrir vörur śr innkaupum sem eru okkur og umhverfinu til heilla. Vöruflokkar sem gefa stig eru tķu talsins žar sem horft er į žętti eins og umhverfi, lżšheilsu, endurnżtingu, umbśšir og vottanir. Žetta hjįlpar vonandi til viš aš skapa jįkvęšar og sjįlfbęrar venjur ķ daglegum innkaupum enda geta notendur nś boriš stigagjöfina saman viš sķšustu mįnuši og sett sér viss markmiš žegar kemur aš matarkörfunni og innihaldi hennar.“

Taka įbyrgšina alvarlega

Finniš žiš mun į kauphegšun fólks žegar žiš fariš ķ verkefni eins og žetta?

„Viš viljum rįšast ķ verkefni sem hafa raunveruleg jįkvęš įhrif og höfum ķ gegnum tķšina fariš ķ żmis stór og metnašarfull verkefni. Žaš er okkar reynsla aš žaš er hęgt aš hafa įhrif į kauphegšun fólks og viš spilum mikilvęgt hlutverk ķ žvķ samhengi og tökum žeirri įbyrgš alvarlega. Sem dęmi höfum viš stillt upp flęši verslunar okkar žannig aš sęlgęti, gos og snakk er aldrei žaš fyrsta sem tekur viš višskiptavinum og žaš fęr einnig takmarkaš plįss.

Ef viš fęrum ašeins eftir sölutölum žį vęri til dęmis sęlgętisgangurinn talsvert stęrri. Viš höfum einnig tekiš śt sęlgęti į afgreišslukössum og viš pössum aš žaš fyrsta sem tekur įvallt viš višskiptavinum er gręnmeti og įvextir įsamt žvķ aš viš bjóšum upp į frķa įvexti fyrir börnin viš innkaupin. Į sķšasta įri settum viš mešal annars upp „lķfręnt horn“ ķ Lindum og sįum gķfurlega aukningu į sölu lķfręnna vara ķ kjölfariš.

Hreinn óunninn matur er įvallt bestur og er žvķ mikilvęgt aš tryggja framboš og stušla aš aukinni vitund um mikilvęgi žess aš borša hreinan mat. Žessi žróun er žó hęg en žaš hvetur okkur enn frekar ķ aš lyfta upp gręnum og góšum kostum og mikilvęgi žess aš žaš sem viš kaupum hefur ekki bara įhrif į okkur sem einstaklinga, heldur lķka umhverfiš.

105 tonn af fersku og ópökkušu gręnmeti

Nś er uppskeran aš koma ķ verslanir og mikiš um nżtt ferskt ķslenskt gręnmeti. Er raunin sś aš žaš rjśki śt um leiš og žaš kemur inn?

„Jį, žetta er einn uppįhaldsįrstķminn okkar. Til dęmis fer Bęndamarkašur Krónunnar upp um helgar ķ įgśst og žar gerist gręnmetiš ekki mikiš ferskara. Sumariš ķ įr er bśiš aš vera heldur gott og fyrsti Bęndamarkašur įrsins veršur haldinn nśna į föstudaginn. Įkvešnar tegundir eru alltaf fljótar aš klįrast, t.a.m. tómatar, gśrkur, kartöflur og paprikur, en žaš er alltaf skemmtilegast aš sjį žaš óhefšbundna eins og regnbogagulrętur, fjólublįtt blómkįl og kóralkįl.

Ķ fyrra fóru yfir 105 tonn af fersku og ópökkušu gręnmeti heim meš višskiptavinum, samanboriš viš 30 tonn įriš 2012 žegar markašurinn var haldinn ķ fyrsta sinn. Žaš mį žvķ bśast viš öšrum eins vištökum ķ įr, ef ekki betri, og er žvķ tilvališ aš kaupa ferskt gręnmeti um helgina og nota ķ gręnan rétt į mįnudegi.

Ég veit ekki hversu mörgum fyrirspurnum ég svara vikulega um af hverju viš getum ekki bošiš upp į umbśšalaust allan įrsins hring. Žaš vęri óskandi, en stašan er sś aš framboš ferskra įvaxta og gręnmetis er mjög įrstķšabundiš į Ķslandi.

Til aš tryggja gęši, ferskleika og öryggi vörunnar žurfum viš oft aš styšjast viš umbśšir, sérstaklega žegar varan kemur langt aš eša žarf lengri geymslužol. Viš viljum hins vegar halda įfram aš žrżsta į framžróun ķ žessum mįlum og finna leišir til aš minnka umbśšir eins mikiš og mögulegt er – žvķ žaš er sameiginleg ósk okkar allra,“ segir Heišdķs og brosir.

Bananinn langvinsęlastur

Hvaš er vinsęlast hjį ykkur žegar kemur aš hreinum afuršum og sérstaklega žegar gręnmeti og įvextir eiga ķ hlut?

„Žaš er mjög įhugavert aš skoša vinsęlustu vörurnar hjį okkur og kemur lķklega engum į óvart aš bananinn er langvinsęlastur. Gśrka er einnig ofarlega į lista įsamt bökunarkartöflum.“

Įtt žś žér einhvern uppįhaldsrétt sem hęgt er aš kalla gręnan?

„Nś žegar sķgur į seinni hluta sumarsins er žarft aš nefna gott og ferskt sumarsalat, hvort sem žaš er meš svörtum baunum og snakki eša falafel og hummus. Eftir aš hafa bśiš ķ Svķžjóš verš ég aš segja aš halloumi-ostur er uppįhalds próteingjafinn minn, hvort sem žaš er ķ hamborgara, salat eša į flatbrauš meš tzatziki sósu, granateplum og sterku hunangi,“ segir Heišdķs aš lokum og er komin meš vatn ķ munni aš tala um allan žennan holla mat.