Mikil tækifæri bíða íslenskra fyrirtækja á japanska markaðnum, að sögn Péturs Þ. Óskarssonar, framkvæmdastjóra Íslandsstofu, sem telur núverandi kynningu á Íslandi í Japan munu bera ávöxt. ViðskiptaMogginn ræddi við Pétur í Japan en hann segir mikinn áhuga á ferð viðskiptanefndar til Japans í haust.

Ítarlega var fjallað um þátttöku Íslands á heimssýningunni í Osaka og opinbera heimsókn Höllu Tómasdóttur forseta til Japans á miðopnu síðasta ViðskiptaMogga.

Hreyfir nálina

Ný markaðskönnun á vitund Japana um Ísland og það sem landið hefur upp á að bjóða þykir benda til að verk sé að vinna en möguleikar til aukinna viðskipta eru metnir miklir. Hreyfir Íslandskynningin í Tókýó og þátttakan í heimssýningunni í Osaka nálina?

„Reynslan sýnir okkur að það er hægt að hreyfa nálina, en það er langhlaup en ekki spretthlaup,“ segir Pétur. „Við höfum séð að vitundarmælingar eru mjög seigfljótandi og á eins stórum markaði og Japansmarkaður er að þá þarf skipulagðar aðgerðir yfir lengri tíma til þess að kalla fram markverða og viðvarandi breytingu á vitund.

 

Með því að standa fyrir skipulögðum aðgerðum á sviði almannatengsla þar sem fjölmiðlum gefst tilefni til þess að fjalla um Ísland, íslenska menningu og íslenskar vörur er hægt að auka vitund um Ísland á meðal almennings. Þetta vitum við þar sem við höfum gert þetta á öðrum mörkuðum með þessum hætti. Vitund um Ísland á Japansmarkaði er ekki ósvipuð því sem hún var á Bandaríkjamarkaði fyrir 25 árum.“

Mörg fyrirtæki sýna áhuga

Viðskiptanefnd heldur svo til Japans um miðjan september með Þorgerði Katrínu Gunnarsdóttur utanríkisráðherra í broddi fylkingar. Hvaða fyrirtæki frá Íslandi munu taka þátt í heimsókninni?

„Endanlegur þátttakendalisti er enn í vinnslu, fyrirtæki eru enn að skrá sig og gefst kostur á því í einhverjar vikur í viðbót. Það er mjög mikill áhugi íslenskra fyrirtækja á Japan sem markaðssvæði. Sem dæmi má taka að í tengslum við norrænu þátttökuna í heimssýningunni eru haldnir þemadagar þar sem norræn fyrirtæki í tilteknum geirum kynna sig sameiginlega í Japan. Þar eru íslensk fyrirtæki einnig að nýta sér þennan vettvang og sem dæmi má nefna að þegar norræn sprota- og nýsköpunarfyrirtæki kynntu sig á heimssýningunni í byrjun maí voru sex íslensk fyrirtæki sem tóku þátt, fleiri en frá Noregi til dæmis.“

 

Ragnar Þorvarðarson áætlar að yfir tvær milljónir gesta komi í norræna skálann í Osaka. Hluti þeirra er auðvitað frá öðrum löndum en Japan. Hafið þið upplýsingar um samsetningu og þá hvaða áhrif kynningin hefur?

„Gestir eru að langmestu leyti Japanir en í einhverjum mæli frá löndunum í kring. Það er auðvitað einstakt tækifæri að fá beina snertingu við tvær milljónir gesta sem koma og upplifa með beinum hætti það besta sem Norðurlöndin hafa upp á að bjóða.“

Hvaða áhrif hefur kynning af þessu tagi almennt, samkvæmt fræðunum?

„Við höfum reynslu af Taste of Iceland-viðburðunum sem við höfum framkvæmt í Bandaríkjunum í 25 ár og vitum að arðsemi fjárfestingarinnar (e. ROI) er mjög há. Við leggjum mikla áherslu á að mæla þessar fjárfestingar eins og kostur er. Hin norrænu löndin hafa svo mun meiri reynslu en við af þátttöku í heimssýningum og eftir sýningu verður árangurinn metinn. Það er eins með þessa markaðssetningu og aðra að það er mikilvægt að mæla og meta árangur en það getur verið erfitt að segja nákvæmlega fyrir um hvað olli því að tiltekinn ferðamaður tók ákvörðun um að ferðast til Íslands eða tiltekinn neytandi vill kaupa íslenskan fisk.

Hleypur á hundruðum milljóna

Þegar sú ákvörðun lá fyrir að Ísland myndi taka þátt í sameiginlegum sýningarskála Norðurlandanna þá ákváðum við að hámarka virði þeirrar fjárfestingar með því að standa fyrir Taste of Iceland-viðburðum í Tókýó, til þess að fá umfjöllun um Ísland í tengslum við komu forseta, sem svo sannarlega tókst. Hingað til hafa um 500 umfjallanir birst í japönskum fjölmiðlum um Taste of Iceland-menningardagskrána og ferð forseta og þá er umfjöllun um þjóðardaginn ótalin. Þegar öll umfjöllun er komin í hús munum við leggja mat á heildarvirðið en miðað við það sem hefur birst lítur út fyrir að virðið hlaupi á hundruðum milljóna.“

Mikill hljómgrunnur

Halla forseti lagði mikla áherslu á jafnréttismál í heimsókn sinni til Japans. Vinna Íslandsstofa og forsetaembættið sameiginlega að áherslum?

„Halla forseti mótar sínar áherslur sjálf. Það er hlutverk Íslandsstofu að aðstoða við að miðla þeim skilaboðum sem forseti vill koma á framfæri, í góðu samráði við forsetaembættið. Við vinnum svo með japanskri almannatengslastofu og í þéttu samstarfi við sendiráð Íslands í Tókýó. Í Japan var mikill hljómgrunnur fyrir áherslum forseta á jafnréttismál og var mikill áhugi á því sem hún hafði fram að færa í þeim efnum.“

 

Dagskrá Taste of Iceland í Japan inniheldur kynningu á íslenskri matarmenningu, íslenskri tónlist, íslenskum bókmenntum, möguleikum í kvikmyndagerð og tónlistarupptökum á Íslandi, íslenskri myndlist og sólmyrkvanum fram undan. Hvernig verður þessari kynningu fylgt eftir?

„Við munum meta það í kjölfarið með íslenskum fyrirtækjum. Ef þau sýna þessum markaði áhuga í kjölfarið þá er Íslandsstofa reiðubúin að vinna með þeim að frekari eftirfylgni. Við finnum fyrir miklum áhuga og í sendiráðinu í Tókýó höfum við öflugt stuðningsnet, með sérhæfðum viðskiptafulltrúa sem getur unnið beint með fyrirtækjum að því að tengjast inn á Japansmarkað.“

Ólíkir tímar og ólík lönd

Má fullyrða að þetta sé viðamesta Íslandskynning í Asíu frá upphafi? Ef svo er, hvers vegna? Fer þetta fram úr kynningunni í Kína 2005 þegar Ólafur Ragnar fór fyrir fjölmennri sendinefnd?

„Það er erfitt að bera þetta saman. Þetta eru ólík lönd, ólíkir tímar og ólíkar áherslur. Það má þó án efa fullyrða að þetta sé að minnsta kosti viðamesta Íslandskynning í Asíu frá því 2005.“

 

Er vægi Asíu í ykkar starfsemi að aukast vegna vaxandi vægis álfunnar í heimsviðskiptum?

„Við höfum á undanförnum árum unnið samkvæmt útflutningsstefnu Íslands sem var samþykkt árið 2019. Samkvæmt henni eru áherslumarkaðirnir okkar hefðbundnir markaðir, Norður- og Vestur-Evrópa og Norður-Ameríka. Við erum nú að ljúka yfirferð stefnunnar og það var ekki ákall um breytingu á þessum áherslum frá fyrirtækjunum sem tóku þátt. Þetta er hins vegar kvikur heimur, og má kannski segja að vægi mismunandi markaða verði að vera í sífelldri endurskoðun. Japan er stökkpallur inn á risastórt markaðssvæði en um helmingur mannkyns er búsettur í Asíu.

Það er hins vegar að mörgu leyti flóknara að komast inn á þennan markað en okkar hefðbundnu nærmarkaði. Að endingu er það ákvörðun íslenskra fyrirtækja hvort þau vilja sækja inn á þennan markað. Við styðjum þeirra ákvarðanir og áform. Við höfum öðlast góða reynslu og lærdóm á undanförnum vikum og mánuðum í Japan sem gerir okkur betur í stakk búin til að sinna þessum markaði eins og öðrum, hér eftir sem hingað til,“ segir Pétur Þ. Óskarsson, framkvæmdastjóri Íslandsstofu, að lokum.