Húsin skipta litum en litirnir eru alltaf eins.

Fólkið skiptir um vinnu en vinnur alltaf eins.

Allt breytist en það breytist aldrei neitt.

Það dreymir um að fara eitthvert

bíður eftir strætó, dreymir um hamslausa nautn

bíður eftir hamborgaratilboði, dreymir um aðra borg

og bíður eftir þessari, sem aldrei fer og aldrei kemur,

bara er og er (og svo framvegis). (48)

Þetta er vel mótað verk, knappt og faglega slípað. Einfaldur og hógvær titillinn Fimm ljóð minnir á heiti sumra bóka módernískra skálda langt aftur á liðinni öld og svalur andblær heimsins sem dreginn er upp, sem og ljóðmálsins, ber einnig með sér óm frá þeim tíma. Borgin var eitt helsta viðfangsefni módernískra listamanna tuttugustu aldar og lykilljóð í burðarvirki bókar Eiríks Arnar, og það besta, heitir líka „Borgir“. Það er langt, á 36 síðum, og fjallar um tvær borgir úr steypu, gleri og stáli sem eru í sama landi og „225 kílómetrar / í beinni loftlínu /skilja þær að“. Ég held það sé nærri fjarlægðinni milli Reykjavíkur og Ísafjarðar, þar sem rætur skáldsins eru, svo beitt sé tilgátukenndum ævisögulegum lestri á verkið, en „Borgirnar eru eins / og í þeim býr sama fólkið. // Tvær borgir, eitt fólk, / allt eins.“

Það er í senn nöturleg mynd og heillandi (af hendi skáldsins) sem dregin er upp af tilverunni í þessum borgum, þessum heimi, þar sem í senn „er allt til /og allt búið“, „Það er kók í flöskunum, / salt á götunum / og stutt í alla þjónustu. // Baukar af kartöflukryddi / standa uppréttir innanum / amboð og bragðolíur. // Af og til pípir í símanum / til áminningar um einhverjar áætlanir / en annars lætur tíminn / lítið fyrir sér fara.“ Íbúar litlausra og deyfðarlegra borganna eru sem svefngenglar, aðkomumenn segja „flest í þessum borgum sjoppulegt / og það má til sanns vegar færa“. Skáldið beitir vel endurtekningum og mótar markvissa hrynjandi sem endurspeglar endurtekningarsamt lífið í þessum borgum, með myndum sem eru kaldar og írónískar en bera líka með sér sannleika um tilveruna eins og hún er í þeirri moðsuðu sem hversdagslífið er, með landslagi „úr brekkum / sem liggja uppímót / þótt flestir eigi leið niður“. En íbúarnir halda áfram puðinu eins og hamstrar í hlaupahjóli og „Einn á fætur öðrum birtast þeir síðan / langir dagar þessara borga / án þess að neinum falli verk úr hendi“.

Í ljóðinu „Borgum“ stendur ljóðmælandinn utan við og yfir þessum heimi og lýsir ásýnd hans og stemningunni en í „Stöðum“, öðru áhrifamesta ljóðinu, lýsir ljóðmælandi viðskilnaði sínum við íbúð og fjölskyldu í 12 knöppum og vel skrifuðum fjögurra lína erindum. Írónísk fjarlægð, sem er oft áberandi í skrifum skáldsins, er vissulega til staðar en um leið einhver óræður tilfinningalegur þungi þar sem ljóðmælandinn telur upp sitthvað persónulegt, og vissulega óvænt, sem hann hefur skilið eftir. Til að mynda bogadregna fingurnögl sem honum sýnist vera af vísifingri og hann fann á baðherbergisgólfinu, græna sykurleðju í munnvikum barnanna og íhvolfa spegilmynd í teskeiðunum í hnífaparaskúffunni. Í lokaerindinu er svo lýst stórri sjálfsmynd sem hann skilur eftir á borðstofuveggnum, sú fylgist með honum sjálfum, en það er í öðru erindi, með dæmigerðri orðasmíði skáldsins, sem tilfinning fyrir tregafullum viðskilnaði finnst svo vel:

Í loftinu skil ég eftir orð á stangli

í orðunum loft á stangli

fjarverusamsemd, faðmvanakennd

og hlusta þögull meðan þau hljóðna. (9)

Fimm ljóð er áttunda ljóðabók Eiríks Arnar en átta ár hafa líka liðið síðan sú síðasta kom fyrir augu lesenda. Skáldið hefur einbeitt sér að prósaskrifum á þeim tíma en það er áhugavert að fá aftur ljóð frá Eiríki. Glíman við ljóðið er eflaust í senn góð hvíld frá prósanum og áburður fyrir þess háttar orða- og sagnaspuna; í ljóðinu er hugsunin slípuð og textinn meitlaður og undirrituðum finnst alla jafna að þeir höfundar sem takast á við að skrifa ljóð skrifi betri og myndríkari prósatexta fyrir vikið, kjósi þeir að sinna slíkum skrifum líka.

Lokaljóð bókarinnar, „Þríhjól í Svíþjóð“, er falleg og persónuleg ástarjátning sem endar á línunum „Þú hefur mig allan í litlafingri, / vísi- og baugfingri, löngutöng og þumli. // Og ég er bara með fingur fyrir þig.“ En skáldið hugsar líka meira um borgir, eins og í eftirfarandi hluta ljóðsins „Lyklavöld“ sem ég freistast til að birta allt, en þar er með snjöllum og sérlega vel mótuðum hætti gægst undir borgir og aftur í tímann, aftur í fortíð sem fyrst er sögð óflekkuð en svo er þar skyndilega linnulaus grimmd, andstæður sem skáldið leikur vel með á knappan hátt, ýjað að einhverju sem skapar tilfinningu, og svo skyndilega erum við í borginni aftur og þar er ástin:

Ef gægst er undir borgirnar,

steypan og malbikið skafin ofan af

einsog tíminn, einsog löguleg blómabeðin,

einsog bókasöfnin og leikvellirnir,

allt flokkað og fjarlægt,

blasir við sveit og ef flett er ofan af sveitinni

óspjölluð náttúra, óflekkuð, saklaus

eða í öllu falli ósakhæf og

aldrei snert af neinu nema sjálfri sér,

aldrei rædd, aldrei séð, aldrei lýst, aldrei mæld,

bara þessi linnulausa grimmd

sem verður að hylja með gatnamótum,

gleri og gangandi vegfarendum

með derhúfur, bindi og borða í hárinu

á leiðinni eitthvað

út í bláinn

að elska heitt. (66)