Í Listasafni Sigurjóns Ólafssonar má nú sjá úrval höggmynda eftir danska myndhöggvarann Søren West ásamt þeim skúlptúrum Sigurjóns sem West valdi til að kallast á við steinmyndir sínar. Sýningin ber heitið Form og jafnvægi en leitast er við að draga fram það sem listamennirnir eiga sameiginlegt þrátt fyrir að rúmir fimm áratugir skilji þá að.
West vinnur mestmegnis í granít og aðrar steintegundir og bætir oft við málmum og öðrum efnum en á annað hundrað verka hans er nú að finna á opinberum stöðum, flest í Danmörku, en einnig á Ítalíu og í Þýskalandi. Í sýningarskrá segist West skynja næstum bróðurleg tengsl við starfsbróður sinn sem hann hitti þó aldrei.
Áhugaverður samanburður
„Ég hafði heimsótt safnið nokkrum sinnum og verið hrifinn af verkum Sigurjóns og ég bind vonir við að þessi sýning gefi tækifæri til þess að sýna fram á fjölbreyttar og ólíkar leiðir til tjáningar,“ segir West.
„Verk Sigurjóns eru mjög áhugaverð og það er margt líkt með okkar verkum en að sama skapi er margt ólíkt með þeim. Sum verka okkar eru mjög hefðbundin í þeim skilningi að við byrjum með einn stein og höggvum hann til. Svo eru önnur verk sem eru samansett og ég hafði þetta allt að leiðarljósi þegar ég valdi saman verk okkar Sigurjóns en ég held að það sé hægt að sjá greinanlegan mun á verkunum. Það sem einkennir mín verk er til dæmis leikur að jafnvæginu og andstæðurnar í hinu grófa og fíngerða. Ég vinn yfirleitt með „aðskiljanlegar þrívíddareiningar“ þar sem fjarlægðin milli eininga og innbyrðis jafnvægi þeirra, skyggni og birta, efniviðurinn og frágangur, mynda eina heild. Út frá þessum forsendum beindist valið að léttari og opnari verkum Sigurjóns sem gefur tækifæri til áhugaverðs samanburðar við mín steinverk. Sigurjón hafði verið mjög afkastamikill og ég hafði úr mörgu að velja. Það sem ég hef tekið eftir er að Sigurjón var mjög djarfur í sköpun sinni. Sumir finna sér hillu í listinni og gera sífellt það sama en Sigurjón var hins vegar óhræddur við að gera tilraunir án þess þó að víkja langt frá eigin sérkennum og hvernig hann nálgast efnið. Maður sér alltaf að þetta eru hans verk.“
Kom með Norrænu
West kom ásamt maka til Íslands með Norrænu í rauðum sendiferðabíl með átján skúlptúra í farteskinu. Eðlilega höfðu minni verk orðið fyrir valinu – verk sem auðvelt var að flytja með sér í bíl frá Danmörku. „Það var mikið verk að taka öll verkin í sundur. Við röðuðum þeim neðst, settum svo viðarplötur yfir og dýnur og komum okkur fyrir. Við keyrðum svo um Norðurlandið með alla skúlptúrana í bílnum. Þetta var frábært tækifæri til þess að skoða landið og við vorum heppin með veður. Það fór lítið fyrir skúlptúrunum þegar búið var að taka þá í sundur og ég óttaðist á tímabili að ég væri ekki með nógu mörg verk en þær áhyggjur reyndust óþarfar,“ segir West.
Forðast að verða fyrir áhrifum
West lærði í Danmörku og á Ítalíu og hefur haldið fyrirlestra og námskeið í framhaldsskólum og tvívegis verið forstöðumaður höggmyndadeildar Listaskólans í Svendborg. Talið berst að innblæstrinum og hvaðan hugmyndirnar koma.
„Ég passa mig á að verða ekki fyrir áhrifum frá öðrum og fer því ekki mikið á sýningar hjá öðrum myndhöggvurum. Innblásturinn kemur úr öðrum listgreinum eins og tónlist eða náttúrunni. Svo veitir vinnan sjálf mér innblástur. Í hvert sinn sem ég bý til verk þá er ég að leita lausna. Ég byrja með marga valkosti og þarf að velja úr. Stundum getur það sem varð ekki fyrir valinu orðið að innblæstri að öðru verki. Þegar hlutirnir ganga vel þá getur eitt verk rutt leið fyrir fleiri verk.
Hins vegar tel ég að listamaður eigi að vera forvitinn og breyta til en á sama tíma halda sér nærri eigin sviði sem er honum kunnuglegt og þetta tel ég að við Sigurjón eigum sameiginlegt.
Þá berum við einnig virðingu fyrir takmörkunum efnisins. Í dag er hægt að vinna með tólum sem gera manni kleift að skapa verk sem ganga gegn náttúrulegum eiginleikum efnisins. Ef það yrði höggið til eftir hefðinni þá myndi það einfaldlega brotna. Mér finnst það ekki vera list ef gengið er gegn eðli efnisins. Þær takmarkanir sem efnið gefur ber að líta á sem gjöf og stundum geta skorðurnar sem manni eru settar kveikt einhvern neista.“
Áttu þér eitthvert draumaverkefni ef engar væru takmarkanirnar?
„Auðvitað má láta sig dreyma en þegar maður sér hvað sumir gera þegar þeir fá ótakmörkuð fjárráð þá er það ekki endilega list. Rétt eins og þegar miklum peningum er ausið í Hollywood-mynd. Hún verður ekki endilega besta myndin. Eins með listina, ef hugmyndin er ekki góð þá verður útkoman ekki góð.“
Tengslanetið mikilvægt
Aðspurður hvað hann ráðleggi ungum listamönnum leggur West áherslu á mikilvægi tengslanets.
„Eitt það verðmætasta við það að sækja sér menntun er tengslanetið sem maður nær að mynda þar. Þá kom það mér líka vel þegar ég var ungur að fóta mig áfram að starfa á vinnustað þar sem margir komu með verkefni og maður gat kynnt sínar hugmyndir og úrlausnir. Þeir hefðu aldrei bankað á dyrnar hjá mér ef ég hefði verið einn úti í bæ með vinnustofu,“ segir West en sýningin stendur fram á haust.