Útflutningsverðmæti sjávarafurða á þessu ári mun nema 210 til 220 milljörðum króna í ár og þannig dragast saman um ríflega 7% á milli ára. Á komandi ári er hins vegar gert ráð fyrir 4% aukningu útflutningsverðmætis vegna veikara gengis krónu, hærra heimsmarkaðsverðs og aukins kvóta.
Þetta er meðal þess sem fram kemur í nýrri skýrslu Íslandsbanka um stöðu og framtíðarhorfur íslensks sjávarútvegs, en þar segir að útflutningsverðmæti sjávarafurða nemi 20% af gjaldeyristekjum hagkerfisins af vöru- og þjónustuútflutningi.
Samkvæmt skýrslunni nam útflutt magn sjávarafurða á árinu 2016 tæpum 580 þúsund tonnum. Er það um 8,2% minna en árið 2015 og er 128 þúsund tonnum undir langtímameðaltali. Samdrátturinn er sagður skýrast einna helst af minni veiðum.
Verðmæti útflutnings sjávarafurða á síðasta ári nam um 232 milljörðum króna, sem er tæpum 37 milljörðum króna minna en á árinu 2015, miðað við verðlag síðasta árs. Þorskur var verðmætasta útflutningstegundin og nam verðmæti hans 100 milljörðum króna á árinu, eða um 43% af heildarútflutningsverðmæti sjávarafurða.
Greint er frá því að tekjur sjávarútvegsfélaga hafi á síðasta ári numið 249 milljörðum króna og lækkað um 31 milljarð á föstu verðlagi, eða um 11%. Þróun teknanna hafi litast af mikilli gengisstyrkingu krónunnar.
Loks spáir Íslandsbanki að meðaltali tæplega 4% hækkun olíuverðs á árinu 2018 og ríflega 2% hækkun á árinu 2019. Einnig er talið að gengi krónu verði á svipuðum slóðum á komandi fjórðungum og það hefur að jafnaði verið það sem af er þessu ári.
Runólfur Geir Benediktsson, forstöðumaður sjávarútvegsteymis Íslandsbanka, segir í skýrslunni að Ísland hafi fest sig í sessi á meðal fremstu fiskveiðiþjóða heims og sé nú í 19. sæti yfir stærstu fiskveiðiþjóðir í heimi.
„Skilar greinin næstmestum útflutningsverðmætum inn í íslenskt þjóðarbú og er rótgróinn þáttur í menningu lands og atvinnulífi. Út frá þessum mælikvörðum og fleiri er staða íslensks sjávarútvegs sterk og við getum því verið stolt af því að vera ein farsælasta sjávarútvegsþjóð heims.
Á nýliðnu ári kreppti að samkeppnishæfni sjávarútvegsfyrirtækja á alþjóðavísu m.a. vegna fordæmalausrar styrkingar á íslensku krónunni. Þá voru einnig áframhaldandi sviptingar hjá helstu viðskiptaþjóðum greinarinnar. Þar ber helst að nefna gengisfall pundsins í kjölfar kosningar Breta um útgöngu úr Evrópusambandinu,“ skrifar Runólfur og heldur áfram:
„Bretland er stærsta viðskiptaþjóð íslensks sjávarútvegs og eru því miklir hagsmunir fólgnir í útflutningi sjávarafurða til Bretlands sem voru að verðmæti um 40 ma.kr. á árinu 2016. Þá gætir enn þá áhrifa vegna viðskiptabanns Rússlands og gjaldeyrishafta Nígeríu svo að dæmi séu tekin.“
„Þrátt fyrir að áðurgreind þróun hafi haft töluverð neikvæð áhrif á rekstrarniðurstöðu sjávarútvegarins er arðsemi greinarinnar enn þá viðunandi og var hagnaður sjávarútvegsfélaga á árinu um 55 ma.kr. Aflabrögð íslensks sjávarútvegar hafa gengið nokkuð vel þar sem af er árinu 2017 þrátt fyrir verkfall í upphafi árs.
Reiknum við með aukningu á aflamagni á árinu og er það m.a. vegna aukinna aflaheimilda á þorski og öðrum botnfiski á því fiskiári sem hófst 1. september síðastliðinn. Þá voru heimildir fyrirtækja til að flytja aflamark á milli fiskveiðiára tvöfaldaðar vegna verkfalls sjómanna í upphafi árs. Er því tilefni til að horfa nokkuð björtum augum á líðandi ár í íslenskum sjávarútvegi.“